Rowokół to wzgórze morenowe (114,8 m. n.p.m,) wznoszące się nad jeziorem Gardno, 6 km od morza, tuż obok miejscowości Smołdzino. Choć z daleka przypomina stożek wulkanu, w rzeczywistości jest fragmentem moreny czołowej, będącej pozostałością działań lodowca. W przeszłości góra była miejscem kultu pogańskich Pomorzan. Kiedyś palono tu ogniska, co miało sygnalizować żeglarzom drogę do domu. W ten sposób góra pełniła też obowiązki punktu nawigacyjnego, swoistej „latarni morskiej”. Słowo „Rowokół” wywodzi się z języka słowiańskiego (Refkul, Ravkuul) lub germańskiego i oznacza… „reve kol” – okrągły szczyt. Pierwsze zapisy nazwy Rowokół widnieją na starych szwedzkich (z 1695 ro.) i holenderskich (z 1660 r.) mapach morskich. Oficjalną nazwę Rowokół wprowadzono urzędowo w 1949 r., zastępując poprzednią, niemiecką nazwę „Revekol Berg”.
Badania archeologiczne wykazały istnienie kolistych wałów z IX – XI w. i paleniska ofiarnego. Już w XII i XIII w. Rowokół stał się miejscem kultu chrześcijan. Na wzgórzu wzniesiono też wówczas kaplicę poświęconą św. Mikołajowi, patronowi żeglarzy, w której umieszczono obraz Najświętszej Marii Panny. Miejsce to stało się celem pielgrzymek za sprawą obrazu słynącego cudami. Obok Góry Chełmskiej w Koszalinie i Św. Góry w Polanowie (dzisiaj zwanej też św. Górą Polskich Ormian) było jednym z ważniejszych ośrodków kultu religijnego na Pomorzu Zachodnim. Wraz z nadejściem Reformacji, wprowadzającej nauki Marcina Lutra, kult maryjny ustał, świątynię zburzono a ostatnie ślady jej fundamentów usunięto w 1847 r. Ze wzgórzem Rowokół wiążą się liczne legendy, m. in. o dzwonach, co to potoczyły się do rzeki Łupawy, o zamczysku, który zapadł się pod ziemię wraz z niegodziwą księżniczką, o skarbie Bandamerów, o gorejących pieniądzach, o tajemniczych głazach czy też o legendarnych skarbach piratów – Braci Witalijskich.
Na samym szczycie umieszczona została wieża widokowa, służąca też ochronie p.pożarowej i pomagającym w szybszym wykryciu potencjalnego zagrożenia. Wejście na taras widokowy wieży wymaga pokonania wysokości 20,5 m stromymi schodami o wysokości stopni ok. 17 cm, ale widok, który nas czeka na górze, jest wart tego wysiłku. Po wejściu na szczyt wieży naszym oczom ukaże sie wspaniały widok na Smołdzino, Park Narodowy Słowiński, ruchome wydmy, jeziora Gardno, Dołgie Duże, Łebsko. Na „zdobycie” Rowokołu trzeba przeznaczyć ok. godziny, by bez pośpiechu i zadyszki wejść na samą górę, nasycić wzrok widokami i spokojnie zejść na dół do parkingu. Przy pięknej, słonecznej pogodzie Rowokół widoczny jest także z Łeby…
Wieża widokowa udostępniana jest dla zwiedzających w godzinach: od 01.05 do 30.06 w godz. 10.00 – 16.00, od 01.07 do 31.08 w godz. 10.00 – 19.00 i od 01.09 do 30.09 w godz. 10.00 – 16.00. Za wstęp na wieżę pobierane są opłaty. Wieża nie jest udostępniana dla turystów w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych: w czasie gęstej mgły, podczas opadów deszczu, śniegu, podczas burzy i wiatrów o prędkości powyżej 10 m/s, Zachęcamy gorąco do odwiedzenia tego miejsca…
zdjęcia pod artykułem: eustka.com, plan: szlakowe.pl
