Na terenie Nadleśnictwa Cewice, w Krępkowicach rośnie „Świętopełk”, najstarszy dąb na Pomorzu, będący w pierwszej 20-ce najstarszych polskich drzew. Swoją nazwę wziął od namiestnika pomorskiego i księcia gdańskiego Świętopełka II (1195?-1266). Drzewo rośnie w leśnictwie Maszewo, w oddziale 36d, na skraju drzewostanu sosnowego założonego na gruncie porolnym. Jego pokrój wskazuje, że wyrosło na otwartej przestrzeni. Obwód wynosi 770 cm, wysokość 22 m. W 2005 r. jego rozłożysta korona została poważnie uszkodzona. W czasie silnego wiatru złamały się cztery najgrubsze, dolne konary. Środkowa i górna część korony nadal jest w dobrym stanie. Jego wiek szacuje się dzisiaj na ok. 650 lat ! Stan zdrowotny drzewa jest oceniany jako Dobry, choć na pniu są widoczne ślady od uderzenia pioruna. Poza tym jest on w znacznej części uszkodzony przez grzyby i owady. Mimo to od czasu do czasu nadal owocuje.
Drzewo już przed wielu laty stanowiło wielką atrakcję turystyczną. Świadczy o tym m.in. archiwalna fotografia niemieckiej rodziny stojącej przy pniu Świętopełka, znajdująca się w zbiorach Lęborskiego Bractwa Historycznego, wykonana jeszcze przed wybuchem I wojny światowej. Co ciekawe, w latach 30-tych i 40-tych XX w. w okolicznym dworku gościł wielki łowczy Rzeszy – marszałek Hermann Göring.
Do dębu prowadzi ścieżka edukacyjno – przyrodnicza „Dąb Świętopełk”, położona około 2 km od wsi Krępkowice. Jej otwarcie nastąpiło 14 września 2004 r. Powstała dzięki współpracy Nadleśnictwa Cewice, Urzędu Gminy w Cewicach, PFOŚiGW oraz Urzędu Pracy w Lęborku. Aby dotrzeć do opisywanego wyżej drzewa, należy z Lęborka kierować się na południe w kierunku Bytowa, najpierw drogą nr 214 (ok. 8 km) i dalej krótko drogą nr 212, z której po ok. 400 m należy skręcić w prawo, przez wieś Maszewo Lęborskie, i jechać dalej na płd.-zach. w kierunku Unieszynka. Malownicza trasa mija siedzibę leśnictwa Jeziernik. Po ok. 3 km trzeba skręcić w prawo i drogą brukowaną dojechać (ok. 0,5 km) do miejscowości Krępkowice. Dalej polną drogą na północ w kierunku wsi Dziechlino. Po ok. 2 km, w lesie, po prawej stronie drogi rośnie inny, również pomnikowy dąb, zaś po lewej zaczyna się ścieżka przyrodniczo-edukacyjna Dąb Świętopełk. Prowadzi ona przez las na płd.-zach. w stronę wsi Krępkowice. Na końcu ścieżki znajduje się opisywane drzewo. Przejście całej trasy ścieżki zajmuje około 20-30 minut, zaczyna się za Krępkowicami, mijamy dąb i idziemy na pętle. Jeszcze mało kto wie, że można przedłużyć sobie wycieczkę a nie kończyć jej po dojściu do „Świętopełka” i wracać do samochodu. Teraz do trasa na dłuższą wyprawę
Warto w tym miejscu nadmienić, że najstarszymi polskimi drzewami są… 4 cisy pospolite. Tym najstarszym jest słynny „Cis Henrykowski”, rosnący w Henrykowie Lubańskim (woj. dolnośląskie), liczący sobie dzisiaj ok. 1300 lat (!). Inne zabytkowe okazy cisów (bez nazwy) mają odpowiednio 920, 820 i 760 lat. Najstarsze polskie dęby (z miejsc 5-7) to kolejno: „Dąb Bażyńskiego” (Kadyny/Tolkmicko, warmińsko-mazurskie) – ok. 725 lat., „Dąb Jan Kazimierz” (Bąkowo/Warlubie, kujawsko-pomorskie) – ok. 725 lat i „Dąb Bartek” (Bartków/ Zagnańsk, świętokrzyskie) – ok. 710 lat. Liczący sobie 650 lat „Dąb Świętopełk” zajmuje na tej liście 16 lokatę. Najstarszym polskim drzewem które ścięto z użyciem siekiery jest dąb wykopany niedawno obok stopnia wodnego na Wiśle w Krakowie, pochodzi on z 758 roku n.e., co wskazuje, że miał on dzisiaj ok. 1260 lat.
Za najstarsze drzewo świata uważany jest z kolei świerk norweski, położony samotnie w szwedzkim regionie Dalarna. Wg naukowców z Umeå University okaz ten ma dzisiaj ok. 9550 lat (!). Wiek ten określono za pomocą analizy izotopów węgla C14. Co ciekawe, na terytorium rozciągającym się na południe od Laplandii aż do Dalarny naukowcy znaleźli ok. 20 świerków o wieku ponad 8000 lat.
Poniżej na zdjęciach…. „Dąb Świętopełk” , „Cis Henrykowski” (przy budynku mieszkalnym) i świerk norweski w regionie Dalarna.
Źródło informacji: rpdp.hostingasp.pl, lasy.gov.pl, Science Daily; zdjęcia: lasy.gov.pl, Maria Giedź, demilked.com
