Koszty kredytów bankowych są związane z wysokością stóp procentowych, a te z kolei zależą od poziomu inflacji. W ostatnich latach jest to dość gorący temat, ze względu na duże wahania tych wskaźników. Dowiedz się, w jaki sposób inflacja wpływa na stopy procentowe, a one na wysokość twoich miesięcznych rat.
Czym jest inflacja i jaki ma wpływ na gospodarkę?
Przede wszystkim musisz wiedzieć, co to jest inflacja. Pod tym pojęciem kryje się wzrost cen produktów i usług w danym okresie. W Polsce szacowaniem wskaźnika inflacji zajmuje się Główny Urząd Statystyczny. Jest on ustalany na podstawie tzw. koszyka konsumpcyjnego. To lista towarów i usług przeciętnego gospodarstwa domowego, w którego skład wchodzą m.in.:
- żywność,
- koszty związane z użytkowaniem mieszkania (np. rachunki za media),
- odzież i obuwie,
- transport,
- zdrowie.
Inflacja ogranicza wzrost gospodarczy. Im wyższy jest jej wskaźnik, tym niższa wartość nabywcza pieniądza. Oznacza to, że za konkretną sumę możesz kupić zdecydowanie mniej. Zgodnie z celem Narodowego Banku Polskiego inflacja powinna wynosić 2,5%.
Poziom inflacji na przestrzeni ostatnich lat dynamicznie się zmieniał, co było przede wszystkim konsekwencją pandemii, a także wojny w Ukrainie.
Jak inflacja wpływa na stopy procentowe?
Stopy procentowe to koszt kapitału. Określają one cenę pieniądza, jaką kredytobiorca musi zapłacić za jego pozyskanie. Ich wysokość jest ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP) Narodowego Banku Polskiego. Wyróżnia się kilka rodzajów stóp m.in. lombardową i referencyjną. To właśnie ten ostatni wskaźnik wpływ na koszty kredytu.
Zastanawiasz się, w jaki sposób inflacja wpływa na stopy procentowe? Jeśli jej poziom zaczyna rosnąć, dochodzi także do podwyższenia cen towarów i usług. Aby zapobiec temu zjawisku, RPP podnosi stopy procentowe. W efekcie wzrasta pieniądza, a bank centralny pożyczka środki bankom komercyjnym po wyższej cenie. Te z kolei udzielają konsumentom wyżej oprocentowanych kredytów.
Jeśli natomiast inflacja spada, to RPP decyduje o obniżeniu stóp procentowych. Przekłada się to na wzrost podaży pieniądza, a więc także niższe koszty kredytów. Gospodarka się rozwija dzięki nowym inwestycjom oraz zwiększonej konsumpcji.
Stopy procentowe a koszty kredytów – to musisz wiedzieć
Inflacja, stopy procentowe oraz koszty kredytu są ze sobą nierozerwalnie połączone. Każde zaciągnięte zobowiązanie składa się bowiem z dwóch części:
- kapitału – czyli pożyczonej kwoty,
- odsetek (oprocentowania) – czyli kosztu, jaki musisz ponieść w związku z pożyczeniem pieniędzy.
Oprocentowanie jest zależne od wartości wskaźnika WIBOR oraz marży banku. Druga ze składowych kosztów kredytu jest stała i ustalana indywidualnie. Wysokość pierwszego z nich jest natomiast zmienna. Jest to bowiem rodzaj oprocentowania pożyczek udzielanych między bankami na krajowym rynku. Wskaźnik WIBOR jest uzależniony od poziomu stóp procentowych w następujący sposób:
- gdy stopy procentowe idą w górę, wzrasta wysokość rat kredytów,
- gdy stopy są obniżane, spada wysokość rat kredytów.
Co ważne, ta zależność dotyczy tylko kredytów ze zmiennym oprocentowaniem.
Jak zmieniała się inflacja i poziom stóp procentowych w ostatnich latach?
W poniższej tabeli znajdziesz zestawienie zmian poziomu stóp procentowych oraz inflacji w ostatnich latach.
| Poziom inflacji | Poziom stóp procentowych | ||
| 2022 r. | Styczeń | 9,4% | 2,25% |
| Marzec | 11,0% | 3,50% | |
| Maj | 13,9% | 5,25% | |
| Lipiec | 15,6% | 6,50% | |
| Wrzesień | 17,2% | 6,75% | |
| Październik | 17,9% | 6,75% | |
| Grudzień | 16,6% | 6,75% | |
| 2023 r. | Styczeń | 16,6 % | 6,75% |
| Luty | 18,4% | 6,75% | |
| Marzec | 16,1% | 6,75% | |
| Czerwiec | 11,5% | 6,75% | |
| Sierpień | 10,1% | 6,75% | |
| Październik | 6,6% | 5,75% | |
| Grudzień | 6,2% | 5,75% | |
2024 r. | Styczeń | 3,7% | 5,75% |
| Marzec | 2,0% | 5,75% | |
| Maj | 2,5% | 5,75% | |
| Lipiec | 4,2% | 5,75% | |
| Wrzesień | 4,9% | 5,75% | |
| Październik | 5,0% | 5,75% | |
| Grudzień | 4,7% | 5,75% | |
| 2025 r. | Styczeń | 4,9% | 5,75% |
| Luty | 4,9% | 5,75% | |
| Marzec | 4,9% | 5,75% | |
| Kwiecień | 4,3% | 5,75% | |
| Maj | 4,0% | 5,25% | |
| Czerwiec | 4,1% | 5,25% |
Źródło: https://nbp.pl/statystyka-i-sprawozdawczosc/podstawowe-wykresy/ oraz https://stat.gov.pl/wykres/1.html
Jak bezpiecznie korzystać z kredytów?
Zanim podpiszesz umowę na kredyt bankowy, zapoznaj się z co najmniej kilkoma ofertami dostępnymi na rynku. Wybierz taką, która najlepiej spełnia twoje oczekiwania. Pamiętaj, aby bardzo dokładnie zapoznać się ze wszystkim warunkami umowy. Jeśli czegoś nie rozumiesz lub masz wątpliwości, zapytaj doradcę w banku. Powinien udzielić ci wyczerpujących informacji oraz odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Zastanów się, czy będziesz w stanie spłacać zaciągnięte zobowiązanie także w sytuacji, gdy stopy procentowe zostaną podwyższone i zmieni się twoja sytuacja finansowa. Regularnie kontroluj poziom zadłużenia i planuj swój domowy budżet w taki sposób, aby zapewnić sobie choć minimalne zabezpieczenie na wypadek nieprzewidzianych sytuacji.
Wysokość rat kredytów ze zmiennym oprocentowaniem jest związana z poziomem stóp procentowych oraz inflacji. Im są one wyższe, tym więcej płacisz za swoje zobowiązanie. Z kolei ich obniżenie powoduje zmniejszenie kosztów kredytowych. Warto na bieżąco śledzić to, co dzieje się na rynku finansowym, aby wiedzieć, czego możesz spodziewać się w najbliższej przyszłości.
Artykuł powstał w ramach płatnej współpracy z firmą „Rankomat”
