Pomimo upadku komunizmu w Polsce, niektórych wciąż prześladują złe wspomnienia z tego okresu. Dotyczy to przede wszystkim działaczy opozycji antykomunistycznej. Wielu z nich każdego dnia doświadczało prześladowania, nękania i przemocy ze strony władz PRL.
Dziś niemal każda z tych osób ma prawo do odszkodowania. Niestety wiedzą o tym tylko nieliczni. Dlatego w tym artykule przybliżamy zasady i warunki, które trzeba spełnić, aby otrzymać rekompensatę za czasy PRL. Jeśli chcesz zdobyć kompletną wiedzą zajrzyj na naszego bloga www.odszkodowaniazarepresje.pl lub zadzwoń do naszych ekspertów od represji pod numerem 593 070 357
Kto może uzyskać odszkodowanie za represje komunistyczne?
Tematyka odszkodowań za represje komunistyczne i represje stalinowskie to rozległy temat. Jednak najważniejszą kwestią dla osób ubiegających się o odszkodowanie, jest świadomość tego, kto faktycznie ma prawo do rekompensaty.
Jeśli Ty lub Twój bliski krewny zaliczacie się którejś z grup uprawnionych, zgłoście się do prawnika. Specjalista od odszkodowań za czasy PRL przeprowadzi was przez cały proces i pomoże uzyskać najwyższą możliwą kwotę.
Osoby uprawnione do odszkodowania za PRL
Odszkodowanie za represje PRL wypłaca Skarb Państwa. Może starać się o nie m.in. osoba, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia lub wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. W rezultacie odszkodowanie należy się:
- Osobie represjonowanej (np. internowanej, nękanej, prześladowanej, aresztowanej, przetrzymywanej w więzieniu) ze względu na jej działalność opozycyjną. Nie chodzi tutaj wyłącznie o walkę bezpośrednią, ale również o inne formy oporu wobec władzy, np. kolportaż i rozdawanie ulotek, przetrzymywanie zabronionych czasopism.
- Osobie represjonowanej w czasach stalinowskich przez instytucje radzieckie (np. UB, MO, KBW).
Jednocześnie prawo do rekompensaty przysługuje głównie tym działaczom opozycji antykomunistycznej, wobec których stwierdzono nieważność orzeczenia bądź wydano decyzję o internowaniu po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. O odszkodowanie nie mogą więc ubiegać się te osoby, które zostały słusznie skazane za jakieś przestępstwo.
Poza tym warto wiedzieć, że:
- Wniosek o rekompensatę może złożyć dziecko, które przetrzymywano wraz z matką w więzieniu komunistycznym lub którego matka była w ciąży w okresie odosobnienia.
- Jeśli nie wydano wyroku skazującego, ale represjonowany został pozbawiony wolności lub życia przez polskie organy ścigania (lub wymiaru sprawiedliwości), również można starać się o odszkodowanie.
- Jeszcze inną formą represji, która uprawnia do rekompensaty, jest przymusowa służba wojskowa. Jednak dotyczy to wyłącznie tych osób, które powołano do jej odbycia za działalność opozycyjną w okresie od 1 listopada 1982 roku do 28 lutego 1983 roku.
Czy rodzina osoby represjonowanej ma prawo do zadośćuczynienia i odszkodowania?
Tak, ale tylko w przypadku śmierci osoby uprawnionej do rekompensaty. Wówczas prawo to przechodzi na jej najbliższych krewnych, czyli rodziców, małżonka i dzieci. Takie roszczenie mogą wnieść do sądu przez okres 10 lat od unieważnienia wyroku komunistycznego.
Rekompensata za PRL: potrzebne dokumenty
Aby wszcząć sprawę o odszkodowanie, trzeba zgromadzić potrzebne dokumenty. I choć cała procedura jest skomplikowana, to niektóre kancelarie specjalizują się w tego typu usługach
- Zanim wystąpimy z powództwem, zbieramy dowody. Potrzebna jest m.in. dokumentacja IPN oraz inne materiały z archiwów państwowych. Dzięki nim określamy rozmiar szkód i krzywd, jakich doznał represjonowany – wyjaśnia [imię i nazwisko], prawnik kancelarii Vestra, która reprezentuje osoby represjonowane w procesach o odszkodowanie – Poza tym radzimy klientom, aby przejrzeli papiery, które trzymają w domu. Często są wśród nich np. pisma potwierdzające utratę majątku czy dokumentacja medyczna. Każdy taki dodatkowy dokument daje szansę na wyższe odszkodowanie.
Co istotne, sprawy o unieważnienie orzeczeń komunistycznych oraz o odszkodowanie i zadośćuczynienie nie wymagają ponoszenia kosztów sądowych. Płaci za nie Skarb Państwa.
Ile złotych odszkodowania za więzienie komunistyczne?
Podstawą roszczeń o odszkodowanie za represje komunistyczne jest ustawa lutowa z dnia 23 lutego 1991 roku. Oczywiście z biegiem lat pojawiały się jej kolejne zmiany i nowelizacje.
Jednym z ważniejszych pytań jest to, jak wysokie odszkodowanie można dziś uzyskać. Jeszcze kilka lat temu było to maksymalnie 25 tysięcy złotych. Aktualne przepisy nie narzucają żadnej górnej granicy. Wszystko zależy od rozmiaru poniesionych krzywd psychicznych i strat materialnych.
Sądy coraz częściej przyznają represjonowanym sumy sięgające od tysięcy do nawet kilku milionów złotych. Nie ma wątpliwości, że warto zawalczyć o swoje.
Tekst powstał w ramach płatnej współpracy reklamowej z firmą „VESTRA”
